Frá Skógarnesi að Stakkhamri á Snæfellsnesi.

Þetta er vestasti hluti Löngufjara. Þær eru leirur, sem koma upp á fjöru, en verða að sjó á flóði. Lögð hefur verið reiðslóð yfir mýrarnar frá Skógarnesi að Straumfjarðará. Þar heitir Tjaldtangi, sem farið er út á fjöruna. Þar handtók Jón biskup Arason árið 1549 Árna Arnórsson prófast. Ofar með ánni og vestan hennar er Búðarhamar, þar sem leiðarþing voru fyrr á öldum. Í Skógarnesi bjó á sautjándu öld Þorbjörn Þórðarson, sem kallaður var Æri-Tobbi. Í upphafi tuttugustu aldar var verzlunarstaður í Skógarnesi, fyrst frá Tangsverzlun í Stykkishólmi og síðan einnig frá Jóni Björnssyni & Co. í Borgarnesi. Þessi verzlun lagðist af upp úr 1920. Leifar sjást enn af mannvirkjum þessara verzlana.

Förum frá Skógarnesi um slóð norðvestur frá bænum og síðan eftir henni til suðvesturs og fyrir austan tún á eyðibýlinu Ytra-Skógarnesi og niður í fjöru. Fylgjum fjörunni út fyrir túnin og síðan yfir leiru upp í Tanga, þar sem er reiðslóð til norðvesturs að Straumfjarðará. Þar er Gullsteinn við fjöruna. Við förum norður fjöruna og um Tjaldtanga yfir í Landbrotavík, þar sem vaðið er. Fara þarf gætilega yfir vaðið og eingöngu á fjöru. Steinn er þar í miðri ánni og er vaðið talið fært, þegar hann sést. Einnig er hægt að fara upp eftir ánni og fara yfir hana töluvert vestar. Frá vaðinu förum við vestur um Skíðishólma. Þaðan má taka stefnu beint á bæjarhúsin í Stakkhamri og taka land norðarlega í fjörunni. Við förum hins vegar vestur í Stakkhamarsnes og fylgjum því sjávarmegin unz við komum að Stakkhamri. Þar förum við til norðurs að bænum.

12,4 km
Snæfellsnes-Dalir

Ekki fyrir göngufólk

Nálægir ferlar: Saltnesáll, Haffjarðará, Haffjarðareyjar, Skógarnesfjörur, Löngusker.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Bílduhóli á Snæfellsnesi að Hamraendum í Miðdölum.

Þetta er gamla þjóðleiðin um Skógarströnd og kemur nokkrum sinnum fyrir í Sturlungu. Leiðin liggur áfram til vesturs í Álftafjörð, yfir hann á fjöru og síðan áfram um Helgafellssveit í Stykkishólm. Á leiðinni til austurs er farið um horfna verzlunarstaði frá því fyrir tíma hafnarmannvirkja, Gunnarsstaðaey og Vestliðaeyri. Hvammsfjörður hefur sama aðdráttarafl fyrir hestamenn og Löngufjörur, býður ýmsa kosti í fjörureið og leirureið.

Förum frá Bílduhóli austur með þjóðvegi 54, unz við komum að Emmubergi. Þar förum við frá veginum til norðurs og norður fyrir Hólmlátur og Hólmlátursborg að fjörunni í Hvammsfirði. Fylgjum henni síðan til austurs, út í Gunnarsstaðaey, gamlan verzlunarstað, og þaðan til austurs eftir grandanum, aftur í fjöruna við Skiphól og síðan áfram austur, um Vestliðaeyri, sem líka er gamall verzlunarstaður. Förum út fyrir Hörðudalsá að Miðá og svo upp með Miðá. Síðan upp á þjóðveg 54 við brúna yfir Miðá og förum suður yfir brúna. Síðan austur með fjallinu að Hamraendum.

28,4 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægir ferlar: Heydalur, Kvistahryggur, Rauðamelsheiði, Sópandaskarð, Svínbjúgur, Miðdalir, Sanddalur.
Nálægar leiðir: Fossavegur, Hattagil, Miðá, Hallaragata.

Skrásetjari: Glaður, hestamannafélag
Heimild: Glaður, hestamannafélag

Fram og til baka frá Skógarnesi um staðarfjörurnar.

Margir fara á hraðferð um Löngufjörur án þess að stanza í Skógarnesfjörum. Þær eru fjölbreytt sýnishorn af flestu því, sem Löngufjörur státa af. Þar eru leirur og sandfjörur. Einnig eru þar minjar um meira mannlíf, þegar Skógarnes var einn af verzlunarstöðum landsins 1905-1920. Fyrst var þar útibú frá Tangsverzlun í Stykkishólmi. Síðan kom þar einnig útibú frá verzlun Jóns Björnssonar í Borgarnesi. Verzlunin lagðist niður, þegar kreppa sótti að Vesturlöndum. Enn standa leifar af steinveggjum og uppskipunarbáti.

Förum frá Skógarnesi norður fyrir gripahúsin og jeppaslóð suður í ósinn. Förum þar þvert yfir rifið til vesturs, alla leið í vesturodda Melness. Þar förum við norðaustur í Viðeyjar, þaðan austur og suður til baka. Síðan austur með sjávarströndinni vestur á Skógarnes og síðan með ósfjörunni til baka í Skógarnes.

17,1 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægir ferlar: Saltnesáll, Haffjarðará, Haffjarðareyjar, Straumfjarðará, Löngusker. 

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Kýrunnarstöðum í Hvammssveit að Biskupsvörðu vestan Skeggaxlar.

Förum frá Kýrunnarstöðum vestnorðvestur í Kýrunnarstaðafell, áfram norður hjá Skothrygg svo norðan við Hrossaborg og norðvestur að Biskupsvörðu. Hjá upptökum Hvarfdalsár skiptist leiðin og er annaðhvort farið í Búðardal eða Villingadal.

14,0 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Skoravíkurmúli, Fellströnd, Flekkudalur, Skeggaxlarskarð, Hvarfsdalur, Búðardalur, Sælingsdalur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Glaður, hestamannafélag

Frá Kýrunnarstöðum í Hvammssveit að Skógum á Fellsströnd.

Byrjum á vegi 590 austan Kýrunnarstaða í Hvammssveit. Förum suðvestur með ströndinni, suður fyrir Skoravíkurmúla, norðvestur um Skuggafoss að vegi 590 við Skóga.

15,1 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Fellsströnd, Skothryggur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort

Frá Kolbeinsstöðum eða Snorrastöðum að Stóra-Hrauni í Hnappadal.

Fjórar leiðir eru austur-vestur um Eldborgarhraun. Elzta gatan og gamla póstleiðin er Skjólhvammsgata um norðanvert hraunið. Hún liggur norður frá Snorrastöðum meðfram Borgarlæk og sveigir vestur í hraunið á móts við Haukatungu. Einnig er farið beint norður af austri frá Kolbeinsstöðum, sunnan við Kolbeinsstaðatjarnir og Stórhólmatjörn, en norðan við Haukatungutjarnir. Sameinast þar slóðirnar. Við Leynifit við Hábrekknavað á Haffjarðará komum við að heimreið að Stóra-Hrauni og fylgjum henni síðan. Engin þessara hraunleiða er fær jeppum.

Hér að framan er getið póstleiðarinnar um Skjólhvammsgötu. – Þrællyndisgata er syðst í hrauninu, frá Snorrastöðum niður með Kaldá og síðan austur með Kaldárós. Þar sem ósinn sveigir til suðurs förum við beint norðvestur hraunið að eyðibýlinu Litla-Hrauni. Erfið gata og seinfarin. Frá Litla-Hrauni förum við um Krókabotn að Stóra-Hrauni. – Eldborgargata er ekki forn, fannst síðar. Liggur beint austur frá Yztu-Görðum um mitt hraun fyrir norðan Eldborg beint að Stóra-Hrauni. -Loks er nýleg hitaveituleið frá Snorrastöðum beint norðvestur að Stóra-Hrauni.

18,8 km
Snæfellsnes-Dalir

Skálar:
Snorrastaðir: N64 46.558 W22 17.969.

Nálægir ferlar: Múlavegur, Saltnesáll, Gamlaeyri, Hítará, Haffjarðará, Haffjarðareyjar.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort og Útivistarkort

Frá Krossi á Skarðsströnd um Skeggaxlarskarð til Sælingsdalstungu í Hvammssveit.

Förum frá Krossi austur og inn Villingadal, upp úr enda dalsins í Fjalldal. Síðan norðaustur um Biskupstungu og Búðardalsdrög í Skeggaxlarskarð í 690 metra hæð. Þaðan austur um Merkjahrygg og til suðausturs niður í Sælingsdal, að vegi 60 við Sælingsdalstungu í Hvammssveit. Frá Skeggaxlarskarði eru margar leiðir í ýmsa dali.

31,8 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Hvarfsdalur, Galtardalur, Skothryggur, Flekkudalur, Hvammsá, Nónborg, Búðardalur, Sælingsdalsheiði, Sælingsdalur, Skarðið, Þverdalur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Skarði á Skarðsströnd um Skarðið að Búðardal á Skarðsströnd.

Á 18. öld var Skarðið fjölfarin leið, enda var það þá vel gróið þéttum skógi. Nú er allur skógur horfinn og gatan orðin grýtt. Þannig hefur farið fyrir mörgum skemmtilegum reiðgötum á landinu. Í Skarðinu miðju er dys og varða, sem heitir Illþurrka. Þar er kona Geirmundar heljarskinns sögð vera heygð. Bær þeirra var á svipuðum slóðum og Skarð. Rétt ofan við Skarð er Andakelda, þar sem Geirmundur er talinn hafa fólgið dýrgripi sína. Skarð var öldum saman eitt allra mesta höfuðból landsins. Þar bjó Björn ríki Þorleifsson hirðstjóri og síðan ekkja hans Ólöf ríka á síðari hluta 15. aldar. Um skeið var verzlunarstaður í fjörunni, Skarðsstöð.

Förum frá Skarði austur Skarð og niður í Búðardal. Þar beygjum við til norðurs eftir veiðivegi og fylgjum honum út á þjóðveg 590 við Búðardalsá.

6,3 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Búðardalur, Hvarfsdalur, Skeggaxlarskarð.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort

Frá Breiðabólsstað á Skógarströnd um Sátuhryggi og Sátudal á Flatnaveg til Hnappadals.

Fyrrum mikið farinn af lausríðandi mönnum, en ekki til lestarferða. Oft var sótt frá Breiðabólstað á Skógarströnd í heyskap á brokmýrum í Sátudal.

Förum frá Breiðabólsstað til suðurs mili Háskerðings að vestan og Kláffells að austan, suður um Valshamarsá og Valshamarsárkvíslar, í 240 metra hæð. Síðan suður í Sátudal á Flatnaveg að Höfða eða Rauðamel.

13,4 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægir ferlar: Flatnavegur Kvistahryggur.
Nálægar leiðir: Háskerðingur, Valshamar.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Glaður, hestamannafélag

Frá Stóra-Vatnshorni í Haukadal að Svínhóli eða Kringlu í Miðdölum.

Seinasti hluti leiðarinnar er sá þýfðasti, sem ég hef lent í.

Förum frá Stóra-Vatnshorni austur með þjóðveginum að Eiríksstöðum og þar suður veg að Saurstöðum. Þar förum við suður á Saurstaðaháls og síðan vestsuðvestur hálsinn. Við förum mest í 220 metra hæð, síðan norðan við Svínhólsgil og komum niður að þjóðvegi 585 við Svínhól eða Kringlu.

8,2 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægir ferlar: Sópandaskarð, Haukadalsskarð.
Nálægar leiðir: Prestagötur, Sauðafell.

Skrásetjari: Glaður, hestamannafélag
Heimild: Jónas Kristjánsson