Frá Sælingsdalstungu um Sælingsdal að Skeggaxlarskarði.

Rétt innan við Sælingsdal eru gamlar tóftir, sem kallast Bollatóftir. Þar vó Helgi Harðbeinsson Bolla Þorleiksson í hefndarskyni fyrir víg Kjartans Ólafssonar. Í Sælingsdalstungu var löngum höfuðból. Þar bjó Snorri goði Þorgrímsson eftir að hann flutti frá Helgafelli. Þar bjuggu síðar afkomendur Snorra lögmanns Þórðarsonar. Lengi var hún í ætt Lofts hirðstjóra Ormssonar. Guðrún Ósvífursdóttir bjó að Laugum í Sælingsdal. Þar er sú hin fræga laug, sem var miðstöð félagslífs í Hvammssveit og Saurbæ að fornu. Hún hefur nú verið endurbyggð.

Förum frá Sælingsdalstungu norðvestur Sælingsdal um Ránarskriðu og Ránarvelli að bænum Sælingsdal og þaðan til norðvesturs fyrir austan Skálatind. Norðan Skálatinds er leið norður á Sælingsdalsheiði til Staðarhóls. En við förum áfram vestur dalbotninn og um Merkjahrygg vestur og upp í Skeggaxlarskarð. Frá Skeggaxlarskarði eru margar leiðir í ýmsa dali.

12,1 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Skeggaxlarskarð, Sælingsdalsheiði, Villingadalur, Hvarfdalur, Búðardalur, Hvammsdalur, Hólafjall, Hvammsá, Náttmálahæðir, Skothryggur, Flekkudalur, Þverdalur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Sælingsdalstungu um Sælingsdalsheiði að Staðarhóli í Dölum.

Innst úr Sælingsdal liggur leið um Sælingsdalsheiði niður í Hvammsdal, annars vegar að Múlabæjum og hins vegar að Staðarhóli þar sem Sturla Þórðarson bjó. Þarna er sögusvið Laxdælu. Guðrún Ósvífursdóttir bjó að Laugum í Sælingsdal. Í Sælingsdal eru Bollatóftir skammt frá Sælingsdalsá. Þar var Bolli Þorleiksson drepinn í hefndarskyni vegna vígs Kjartans Ólafssonar. Mág-Snorri drukknaði á Snorravaði í Sælingsdalsá. Sighvatur Úlfsson, mágur hans, fór við fimmta mann að leita líksins, en þeir fórust allir í snjóskriðu. Einar Þorgilsson og menn hans flúðu upp heiðina undan Hvamm-Sturlu og mönnum hans árið 1171. Varð orrusta milli þeirra á heiðinni.

Förum frá Sælingsdalstungu norðvestur Sælingsdal um Ránarskriðu og Ránarvelli að bænum Sælingsdal og þaðan til norðvesturs fyrir austan Skálatind. Þar förum við beint norður á Sælingsdalsheiði í 420 metra hæð. Síðan beint norður af heiðinni niður í Víðibotna í Hvammsdal. Áfram norðvestur dalinn, hjá Kjarlaksvöllum og Þverfelli og loks norður í Staðarhól.

17,4 km
Snæfellsnes-Dalir

Nálægar leiðir: Skeggaxlarskarð, Ásólfsgata, Búðardalur, Þverdalur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Glaður, hestamannafélag

Frá Hóli í Hörðudal um Svínbjúg að Hítardal á Mýrum.

Þetta er skemmtilegasta leiðin um hálendið milli Mýra og Dala, enda er hún með öllu ófær jeppum. Tignarlegt er að koma á brún Svínbjúgs og horfa yfir Hítarvatn og fjallahringinn. Í Hólmi suðvestan vatnsins bjó Björn Hítdælakappi og þar var hann veginn í Hvítingshjöllum. Hítardalur er ein af sögufrægum jörðum landsins. Þar bjó Snorri Sturluson um skeið. Og þar varð mannskæðasti bruni landsins árið 1148, þegar Magnús biskup Einarsson brann þar inni með 80 manns. Hítardals er víða getið í Sturlungu. Í Selárdal er áin Skrauma, heitir eftir tröllskessu, sem missti son í ána. Því lagði hún svo á, að tuttugu manns skyldu drukkna í henni. Nú munu nítján hafa farizt þar, síðast 1806, þegar feðgar frá Gautastöðum drukknuðu í henni.

Förum frá Hóli vestur Hólsskarð yfir í Selárdal og síðan suður þann dal meðfram ánni Skraumu, vestan Hólsfjalls og austan Selárdalsborgar, síðan inn þverdalinn Burstardal sunnan við Hellufjall og vestan við Burst. Við förum dalinn til enda upp á Svínbjúg, grýttan hrygg á vatnaskilum. Beygjum til vesturs norðan við Svínbjúg og förum síðan niður sneiðinga um grónar brekkur að eyðibýlinu Tjaldbrekku við Hítarvatn. Förum niður með vatninu norðan- og vestanverðu, um eyðibýlið Gínanda, yfir Hítará og að eyðibýlinu Hólmi, þar sem er fjallaskáli. Síðan með vegi frá Hólmi, milli Hróbjarga að vestan og Bæjarfells að austan, suður að Hítardal.

29,7 km
Snæfellsnes-Dalir, Borgarfjörður-Mýrar

Nálægir ferlar: Fagraskógarfjall, Sópandaskarð, Rauðamelsheiði, Lækjarskógarfjörur.
Nálægar leiðir: Hítardalur, Lambahnúkar, Hallaragata, Eyðisdalur, Miðá, Klifháls.

Skrásetjari: Glaður, hestamannafélag
Heimild: Jónas Kristjánsson