Krókur á Jórukleifarleið inn í Marardal.

Á vefsíðu Ferlir.is segir þetta um Marardal: “Marardalur er sigdæld, neðanundir Skeggja, en svo nefnist hæsti tindur Hengilsins. Brattar hlíðar liggja að honum á alla vegu, botn hans er rennisléttur og um grundirnar liðast fagurtær lækur. Smá skarð í dalsbrúnina er í suðvesturhlið hans. Um það rennur lækurinn. Skarðið er svo mjótt, að menn verða að ganga þar inn í einfaldri röð. Merki um grjótgarðshleðslu er þar, því áður fyrr voru naut og önnur geldneyti höfð þar að sumarlagi og lokuð þar inni með þessum grjótgarði.“

Byrjum á Jórukleifarleið sunnan Marardals. Förum eftir greinilegri slóð austur í lækjargil og þræðum gilið norðaustur og norður í Marardal. Förum norður úr dalnum um greinilega sneiðinga og síðan eftir götu um Þjófahlaup á Jórukleifarleið norðan Marardals.

4,2 km
Árnessýsla

Nálægir ferlar: Jórukleif.
Nálægar leiðir: Dyravegur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Hliðarleið af Jórukleifarleið að Nesjavallavegi.

Förum af Jórukleifarleið austan Lyklafells á Mosfellsheiði. Stefnum ekki í áttina að Marardal, heldur norðar að Dyradal og Dyrafjöllum og komið aftur á Jórukleifarleið sunnan Nesjavallavegar.

12,5 km
Reykjavík-Reykjanes

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Kortavefur LH

Frá Krókatjörn eftir Kóngsveginum um Mosfellsheiði og Vilborgarkeldu að Skógarhólum í Þingvallasveit.

Kóngsvegurinn var ruddur í tilefni af komu Friðriks áttunda til Íslands árið 1907. Á Mosfellsheiði fyrir vestan Heiðarbæ er Vilborgarkelda, vinsæll áningarstaður. Þaðan lágu leiðir í allar áttir. Ein í suður um Jórukleif í Grafning. Önnur lá um Kjósarskarð og niður með Laxá í Kjós, Þrengslaleið svonefnd. Enn önnur leið lá vestur um Moldbrekkur, þaðan svo hjá Leirvogsvatni um Klifið og niður hjá Bringum í Mosfellssveit.

Veturinn 1857 voru 14 vermenn þar á ferð. Sex létust úr vosbúð, en átta komust kalnir við illan leik niður að Bringum. Urðu sumir bæklaðir til æviloka. Úrslitum réði, hverjir gátu þurrkað föt sín kvöldið áður og hverjir ekki. Þeir, sem fóru í blaut föt um morguninn, fórust allir.

Byrjum við Nesjavallaveginn sunnan Krókatjarnar. Förum eftir greinlegum Kóngsvegi til austnorðausturs. Leiðin liggur nálægt brúnum dals, sem gengur austur með Grímmannsfelli í stefnu norður af austri. Síðan liggur leiðin um Háamel og áfram sömu átt um tilbreytingarlítið land og grýtta götu sunnan við Þrívörður og norðan við Klofningstjörn niður af Mosfellsheiði í Ferðamannahorn við Vilborgarkeldu sunnan Torfadalslækjar. Þaðan förum við yfir Grafningsveg norðvestan Heiðarbæjar og yfir hornið milli Grafningsvegar og Þingvallavegar. Síðan norður um heiðina austan Drykkjartjarnar og áfram norður, unz við komum á greinilega Selkotsslóð mlli Stíflisdals og Skógarhóla.

27,7 km
Reykjavík-Reykjanes, Árnessýsla

Skálar:
Skógarhólar: N64 17.779 W21 04.807.

Nálægir ferlar: Jórukleif, Rauðavatnshringur, Rauðhólahringur, Elliðaárdalur, Bláskógaheiði.
Nálægar leiðir: Þrengsli, Ólafsskarð, Dyravegur, Mosfellssveit, Elliðavatn, Illaklif, Mosfellsheiði, Geldingatjörn, Selkotsvegur, Leggjabrjótur, Gagnheiði, Eyfirðingavegur, Skógarkot, Lyngdalsheiði.

Skrásetjari: Kortavefur LH
Heimild: Kortavefur LH

Frá Reykjavík til Nesjavalla.

Vinsæl dagleið frá Reykjavík með næturgistingu á Nesjavöllum. Fara má þá leið, sem lýst er hér að neðan eða ríða gamla þjóðveginn um Litlu Kaffistofuna og fara síðan fyrir Húsmúla inn í Engidal. 

Jórukleif er upp frá Hestvík við Þingvallavatn. Þjóðsagan kennir hana við Jórunni bóndadóttur í Flóa. Þegar hestur föður hennar beið lægri hlut í hestaati, trylltist hún og varð að tröllkonu. Settist hún að í Jóruhelli í Hengli. Hún beið ferðamanna í Jórukleif. Rændi öllu af þeim og drap þá síðan. Gat enginn stoppað hana fyrr en góð ráð komu frá Noregskonungi. Þetta er falleg leið og gróðursæl. Mikilfenglegt er útsýnið af brún Jórukleifar yfir Þingvallavatn. Hér er lýst leið um Lyklafell, en líka er hægt að fara um Litlu Kaffistofuna. Sú leið er einnig sýnd á kortinu.

Förum frá Faxabóli meðfram reiðhöllinni á reiðslóð austan Breiðholtsbrautar og um göng undir þjóðveg 1 við Rauðavatn. Fylgjum slóðinni sunnan vatnsins og síðan skógargötu að hesthúsunum í Almannadal . Þar förum við á gamla Suðurlandsveginn norðan þess nýja, förum yfir Bugðu og áfram austur með veginum. Fyrir innan Gunnarshólma förum við veg um sumarhúsahverfi norðaustur að Elliðakoti og þaðan eftir slóð til austurs um Stangarhól og sunnan við Lyklafell. Áfram förum við austur um Vallöldu og Norðurvelli að Hengli. Þar sveigir slóðin til norðurs með fjöllunum, fyrst um Engidal og síðan um Þjófahlaup. Einnig er hægt að taka krók um Marardal nær fjallinu. Þegar við nálgumst Nesjavallaleið förum við upp brekkur, yfir veginn og áfram beint norður og niður í Folaldadal austan við Sköflung. Þar liggur slóðin fram á brún Jórukleifar. Við förum þar niður og upp á þjóðveg 360 um Grafning. Fylgjum þeim vegi til suðurs um Illagil og Botnadal niður á Nesjavelli. Þar tökum við afleggjara að gistiskála austan til á völlunum.

42,8 km
Reykjavík-Reykjanes, Árnessýsla

Skálar:
Múlasel: N64 04.880 W21 22.140.

Nálægir ferlar: Elliðaárdalur
Nálægar leiðir: Elliðavatn, Rauðhólahringur, Rauðavatnshringur, Mosfellssveit, Kóngsvegur, Dyravegur, Þrengsli, Ólafsskarð, Mosfellsheiði, Dráttarhlíð, Marardalur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Litlu kaffistofunni til Hveragerðis.

Um Kambana sagði Björn Pálsson, forstöðumaður Héraðsskjalasafnsins á Selfossi, að þar sé vegaminjasafn þjóðarinnar, sýnishorn af vegum og troðningum frá fyrstu dögum Íslandsbyggðar. Á Kolviðarhóli var byggt sæluhús árið 1844 og síðan gistihús fyrir ferðamenn. Árið 1938 keypti Íþróttafélag Reykjavíkur svo Kolviðarhól af Valgerði Þórðardóttur. Eftir það var þarna skíðaskáli fram yfir seinna stríð.Förum frá Litlu kaffistofunni eftir gamla þjóðveginum norður fyrir hraunið að Kolviðarhóli, þar sem áður var gistihús ferðamanna, en núna jarðvarmavirkjun.

Frá Kolviðarhóli förum við upp Hellisskarð/Yxnaskarð og síðan með Skarðsheiðarfjalli, þar sem heitir “Vegur milli hrauns og hlíða”. Við förum norður fyrir Litla-Skarðsmýrarfjall inn í Fremstadal og síðan suður með Hengladalaá og síðan áfram suður yfir þjóðveg 1 á gamlan bílveg að Kömbum. Förum niður Kamba og síðan aftur yfir þjóðveg 1 niður í Hveragerði að Garðyrkjuskólanum á Reykjum.

24,8 km
Árnessýsla

Skálar:
Þrymur: N64 02.780 W21 19.010.
Kútur: N64 02.712 W21 19.301.

Nálægar leiðir: Hellisheiði, Þrengsli, Lágaskarð, Ölkelduháls, Ölfusvatnsá, Hagavík, Trölladalur, Áftavatnsvað, Reykjadalur, Klóarvegur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson