Frá Brytalækjum á Mælifellssandi um Öldufell til Hrífuness í Skaftártungu.

Í Brytalækjum gerðu fjallmenn og bændur sér glaðan dag fram á tuttugustu öld. Öldufell er hátt og hrikalegt fjall í jaðri Mýrdalsjökuls. Sunnan Öldufells eru Einhyrningsfjöll, þar sem svo gróðursælt var á fyrri öldum, að naut og hestar gengu þar úti. Fagurt útsýni er af þessari stórbrotnu leið, en hestamenn fara frekar niður með Hólmsá, þar sem er gróður og fossaniður.

Byrjum á vegamótum Fjallabaksleiðar syðri á Mælifellssandi og Öldufellssleiðar, skammt vestan Brytalækja í 530 metra hæð. Við förum þverleiðina beint suður í Öldudal mlli Öldufells að vestan og Kerlingahnjúka að austan. Síðan förum við suðaustur fyrir Loðnugiljahaus og niður brekkurnar að Hólmsá að fjallaskálanum í Framgili í 190 metra hæð. Síðan förum við áfram með jeppaveginum suður á við og síðan til austurs fyrir sunnan Atlaey og suðurenda Hrísnesheiðar í Hrafnshóli að þjóðvegi 209 um Skaftártungu, í 80 metra hæð, rétt sunnan við Hrífunes.

34,7 km
Skaftafellssýslur

Skálar:
Framgil : N63 42.655 W18 43.259.

Nálægir ferlar: Mælifellssandur.
Nálægar leiðir: Flosavegur, Hólmsá, Mýrdalssandur, Skaftártunguleið.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort

Frá Hornafirði um Laxárdal í Vítisbrekkur.Byrjum á þjóðvegi 1 við heimreið norðaustur að Meðalfelli. Förum norður að fjöllunum á jeppaslóð norður Laxárdal að Aðgerðará og Vítisbrekkum norðan Árnanesmúla.

9,5 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Endalausidalur, Skógey, Hornafjarðarfljót.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort

Frá Smyrlabjörgum í Suðursveit upp á Vatnajökul.

Jeppaslóð upp að jökli.

Byrjað á vegi 1 vestan Smyrlabjargarár í Suðursveit. Förum jeppaveg vestur að Smyrlabjargavirkjun um Smyrlabjörg. Síðan vestur Borgarhafnarheiði að Fremstavatni. Til norðurs fyrir austan Fremstavatn og Innstavatn. Síðan vestur í Eyvindstungur og þaðan norður um Sultartungur að Sultartungujökli og þaðan um Þormóðshnútu vestur í skálann Jöklasel við Skálafellsjökul, í 780 metra hæð.

12,4 km
Skaftafellssýslur

Skálar:
Jöklasel: N64 15.312 W15 51.471.

Jeppafært

Nálægar leiðir: Suðurfjörur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort

Frá Flatey til Hafnar í Hornafirði.

Af Suðurfjörum er fagurt útsýni yfir fjallahringinn í Hornafirði. Áður var bátur hafður í bátaskýli yzt á sandinum til að ferja fólk til kaupstaðar á Höfn. Þurfti þá að rekja sig eftir ræsum, því að víða er fjörðurinn ekki bátgengur.

Förum frá Flatey suðaustur um grasbakka og sanda út á leirur og niður á fjöruna norðaustan við Skinneyjarhöfða. Síðan austur Suðurfjörur / Vesturfjöru að norðanverðu að Suðurfjörutanga við Hornafjarðarós. Þar er sæluhús. Gaman væri að fá hér bát til að ferja sig og hesta inn til Hafnar í Hornafirði eða yfir í Austurfjörur og halda þar áfram ferðinni.

19,7 km
Skaftafellssýslur

Skálar:
Suðurfjörutangi: N64 13.913 W15 11.942.

Nálægar leiðir: Fláajökull.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort

Frá Borgum í Nesjum um Skógey að brú á Hornafjarðarfljóti.

Í Skógey höfðu menn slægjur síðustu aldir, en lengi hefur þar enginn skógur verið.Byrjum í hesthúsahverfi á Borgum í Nesjum.

Förum vestur að Hoffellsá og yfir í Skógey. Þaðan norðvestur um Skógeyjarsker að brú á þjóðvegi 1 yfir Hornafjarðarfljót.

9,7 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Hornafjarðarfljót, Vítisbrekkur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort

Frá Höfðabrekku til Hrífuness í Skaftártungu.

Gömul þjóðleið. Ekki er mikið um landslag á leiðinni, bara grár sandurinn, en í fjarlægð sést til fjalla. Ef eitthvað er að veðri, er þetta skyldureið, en ekki sportreið. Í sólskini og hita villa hillingar um fyrir fólki, sem heldur, að styttra sé í áfangastað en raun ber síðan vitni um. Þetta er alvöru eyðimörk.

Byrjum við þjóðveg 1 austan brúar á Múlakvísl austan Höfðabrekku. Frá Múlakvísl fylgjum við slóð norðaustur í átt að austurodda Hafursey og þaðan áfram beina línu norðaustur í Skaftártungu. Við förum yfir Þverkvíslar og Loðinsvíkur að Hólmsá, þar sem við förum yfir á brú við Hrífunes.

27,2 km
Skaftafellssýslur

Skálar:
Hafursey : N63 30.900 W18 44.080.

Nálægir ferlar: Höfðabrekkuheiði.
Nálægar leiðir: Mýrdalssandur, Álftaversleið, Arnarstakksheiði.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins

Ýmis vöð á Skaftá.

Svonefndir vatnahestar voru eftirsóttir í nágrenni stórfljóta fyrr á öldum. Oftast voru þetta stórir og rólegir hestar sem stigu upp í strauminn. Menn höfðu svo viðbótaraðferðir við að velja hesta. Vatnastingur var talið tákn um traustan vatnahest. Það er sveipur í hári hests aftan við kverkina. Væri hann báðum megin, var sagt, að vatnastingurinn væri í gegn. Trú manna var, að ekki færist maður í vatni af hesti, sem hefði vatnasting gegnum hálsinn. Ferðir um hættuleg vöð voru örlög fyrirmanna allar aldir fyrir öld brúa. Í öllum árum fórust einhverjir. Og margir fleiri lentu í hremmingum á vöðum.

Fyrir öld brúa urðu hestar að vera vel syndir, þegar í harðbakkann sló á erfiðum vöðum. Eða þegar menn vildu stytta sér leið. Skaftfellskir hestar, einkum úr Hornafirði og Öræfum, voru eftirsóttir fyrir einni öld. Kallaðir vatnahestar. Sumir hestar eru svo djúpsyndir, að hættulegt er að sitja þá. Aðrir synda hátt í vatni og eru þægilegir ásetu við þær aðstæður. Einstaka hestar leita botns í sífellu og hoppa því á sundinu. Ég sá einn hoppa þannig í Holtsós. Þeir eru beinlínis hættulegir. Hlutverk mannsins á sundreið er að vera farþegi á baki, standa í ístöðunum og hanga að öðrum kosti í faxinu.

Farið var yfir Skaftá á fimm stöðum, hjá Skaftárdal, Heiði, Hólmi, í Ásgarðshólum og yfir Landbrotsvötn í heild austur af Uppsalahálsi í Landbroti. Eldvatnið hjá Svínadal var ferjuvatn. Yfir Eldvatnið í Meðallandi var farið á ferju hjá Fljótum eða á vaði nálægt Feðgum. Yfir Geirlandsá var farið austur af Geirlandi. Yfir Breiðbalakvísl var farið vestur af Breiðabólstað eða austan við Keldunúp. Tvær leiðir lágu síðan austur, önnur með Síðufjöllum og hin um Tögl og austur sandana. Fara þurfti fyrir Eldvatnstanga á leiðinni austur frá Teygingalæk. Nokkur vöð voru á Hverfisfljóti. Nokkru fyrir vestan brúna er Eldkróksvað og lá að því vörðuð leið um hraunið, Eldkróksgata. Nokkru ofar er Trjábraut og enn ofar er Sauðavað. Algengasta vaðið var sunnar, fyrir vestan Hvol.

2,7 km
Skaftafellssýslur

Erfitt fyrir hesta
Ekki fyrir göngufólk

Nálægar leiðir: Flosavegur, Holtsdalur, Laki.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins

Frá Skaftafelli um Bæjarstaðaskóg að Sæluhúsakvísl.

Fá þarf leyfi þjóðgarðsvarðar til að fara með hesta þessa leið. Gönguleiðin er sýnd á kortinu, en reiðleiðin er á aurunum neðan við Skaftafellsbrekkur, yfir varnargarð og upp með Morsá. Ekki er lengur farið yfir Skaftá á jökulsporði, því að áin rennur með jökuljaðri vestur í Sandgígjukvísl.

Bæjarstaðaskógur er ein af perlum landsins með gömlu, hávöxnu og beinvöxnu birki. Nafnið bendir til, að þar hafi verið bær fyrr á öldum.

Byrjum hjá þjóðvegi 1 við Skaftafell í Öræfum. Förum til norðvesturs um þjónustumiðstöðina í Skaftafelli upp að brekkurótum. Síðan norður á Bölta og þaðan vestan í fellinu, að Morsá undir Skerhóli. Þaðan förum við vestur sandinn norðan við Skeiðará í Hamragilsaxlir. Síðan utan í Jökulfelli inn í Hamragil. Út á jökulsporðinn yfir Skeiðará og til suðausturs niður á Skeiðarársand. Að lokum suður sandinn að vegi 1 austan við Sæluhúsakvísl.

17,9 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Flosavegur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort

Frá Hoffelli í Hornafirði um Reipsdal til Laxár í Laxárdal í Lóni.

Hoffell er gamalt höfuðból í stórbrotinni náttúru.

Förum frá Hoffelli norðaustur yfir Hoffellsdal og upp Mela austan dalsins. Förum þar upp í Selbotn og síðan norður fyrir Seltind upp í Vörp í 620 metra hæð. Síðan austur Reipsdal og áfram Laxárdal í Lóni niður að þjóðvegi 1 hjá Laxárbrú.

22,7 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Dalsheiði, Illikambur, Hellisskógur.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins

Frá Núpsstað í Núpstaðaskóga og til baka aftur.

Núpsstaðaskógar eru fögur skógarvin, sem fáir þekkja. Hún er afskekkt austast í Fljótshverfi á jaðri Skeiðarársands, inn á milli skriðjökuls og hárra fjalla. Jeppavegur þangað er þungur og fara þarf yfir Súlu á grýttu og straumþungu vaði. Betra er að fara þessa leið á hestum. Fram og til baka frá Rauðabergi er það létt dagleið. Mestur er skógurinn í Kálfsklifi og fara má þangað á hestum næstum alla leið.

Förum frá Rauðabergi til austurs undir hlíðum Fögrutungubrúa að Núpsstað. Þaðan inn Fjaðrárdal og yfir Fjaðrá norðan þjóðvegar 1 um Fljótshverfi. Síðan meðfram Lómagnúp, upp í Núpshlíðar og eftir þeim fyrir stafn núpsins og inn með honum að austanverðu. Síðan niður úr hlíðunum niður á aura Núpsvatna við Seldal. Síðan áfram norður aurana á jeppaslóð að Súlu, sem rennur frá Skeiðarárjökli að Núpsá og er þvert á leið okkar. Við förum gætilega yfir Súlu og áfram slóðina inn aurana. Hér þrengist dalurinn, Loftsárhnjúkur er að vesta og Bunki að austan. Skógur er í undirhlíðunum beggja vegna. Við komumst á austurjaðri Núpsár í Staðarhól. Þar verður að skilja hestana eftir og ganga stuttan spöl að Kálfsklifi. Síðan sömu leið til baka að Rauðabergi.

18,7 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Flosavegur, Bárðargata, Núpahraun.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson

Frá Rauðabergi í Fljótshverfi um Núpaheiði í Núpahraun.

Núpahraun er þrettánda stærsta hraun á Íslandi, 230 ferkílómetrar.

Förum frá Rauðabergi vestur fyrir mynni Djúpadals og síðan vestur með Kotafjalli og Bakkafjalli upp á Núpaheiði. Síðan norður heiðina i Núpahraun.

18,2 km
Skaftafellssýslur

Nálægar leiðir: Núpsstaðaskógur, Flosavegur, Bárðargata.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Jónas Kristjánsson