Suður-Þingeyjarsýsla

Bárðargata

— Rangárvallasýsla, Skaftafellssýslur, Suður-Þingeyjarsýsla, Þjóðleiðir

Frá Lundarbrekku í Bárðardal um Vonarskarð að Núpum í Fljótshverfi.

Leiðin er 250 km löng og liggur hæst í 1000 metrum. Nær yfir fimm stórár, Skjálfandafljót, Köldukvísl, Tungnaá, Skaftá og Hverfisfljót. Björn Gunnlaugsson fór um Vonarskarð 1839 og sýnir leiðina á korti sínu 1849. Hann fór ekki yfir Hverfisfljót. Hér er bara sá suðurendi táknaður með heitinu Bárðargata. Sjá nánar leiðirnar Réttartorfa, Öxnadalsdrög, Vonarskarð, Hamarskriki, Fljótsoddi.

Bárður Bjarnason nam Bárðardal og bjó að Lundarbrekku. Varð þess var, að sunnanáttir voru hlýrri og þurrari en norðanáttir. Því ætlaði hann að betri lönd væru sunnanlands. Sendi syni sína suður á góunni til að athuga þetta betur. Þeir fundu ýmsan gróður á leiðinni á þessum kalda árstíma. Þarnæsta vor að loknum undirbúningi lét hann hvert húsdýra sinna bera byrðar suður yfir og nam allt Fljótshverfi og byggði bæ að Gnúpum. Hét hann síðan Gnúpa-Bárður. Nú heitir jörðin Núpar.

Förum frá Lundarbrekku suður veg að Víðikerum og síðan heimreið suður að Stóru-Tungu. Svo suður slóð meðfram Skjálfandafljóti um fjallaskálann Réttartorfu og Hafursstaði. Upp á fjallið Víðskyggni, alltaf í suðurátt, þvert yfir Ódáðahraunsleið og áfram til suðurs vestan við Trölladyngju. Síðan þvert yfir Gæsavatnaleið við Fossgljúfur og áfram til suðurs milli Dvergöldu að austan og Langháls að vestan. Þar sveigir slóðin til suðvesturs austan undir Stakfelli og Rauðukúlu í Snapadal. Þaðan til suðurs yfir Köldukvísl og í sjálft Vonarskarð milli Vatnajökuls og Tungnafellsjökuls. Þaðan fylgjum við vesturbrún Vatnajökuls um Mókolla í fjallaskálann Sylgjufell. Þaðan áfram slóðina suður í fjallaskálann Jökulheima. Síðan suður um Botnaver að norðausturenda Fögrufjalla við Langasjó. Sunnan fjallanna förum við yfir kvíslar Skaftár um Fljótsodda að upptökum Hverfisfljóts undir jökli. Að fornu var Hverfisfljót minna vatnsfall og hét þá Raftalækur. Förum síðan fyrir norðurenda Rauðhóla og síðan beint suður í Núpahraun á gangnamannaslóð, sem liggur suðaustur Núpaheiðina að Núpum í Fljótshverfi.

27,7 km
Skaftafellssýslur

Ekki fyrir hesta

Nálægir ferlar: Fljótsoddi, Hamarskriki, Vonarskarð, Öxnadalsdrög, Réttartorfa. Nálægar leiðir: Flosavegur, Núpahraun.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Íslendingabók

Árnes

— Suður-Þingeyjarsýsla, Þjóðleiðir

Frá Jarlsstöðum í Aðaldal meðfram Laxá í Aðaldal að Hólmavaði í Aðaldal.

Laxá er ein þekktasta og dýrasta laxveiðiá landsins. Þar er fjöldi hólma og hylja.

Byrjum við þjóðveg 845 hjá Jarlsstöðum. Förum austur að Laxá í Aðaldal og síðan suðaustur með ánni og síðan vestur og suður með henni að Hraunbæ. Þar förum við vestur um Hólmavað að þjóðvegi 845.

6,6 km
Þingeyjarsýslur

Jeppafært

Nálægar leiðir: Hafralækjarskarð.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort

Almannavegur

— Suður-Þingeyjarsýsla, Þjóðleiðir

Frá Ferjufjalli við Jökulsá á Fjöllum um Mývatnsöræfi að Garði í Mývatnssveit.

Þegar menn fara þessa leið, er sennilega betra að taka jeppaslóð síðasta kaflann, þegar komið er að Hvannfelli. Þaðan er jeppaslóð vestur um Hraunnef og síðan norður með Hverfjalli vestanverðu og þaðan vestur á þjóðveg 1 við Vogaflóa.

Gömul alfaraleið, þegar ferja var við Ferjufjall sunnan Möðrudals og farið var um Ódáðahraun og Sprengisand milli landshluta. Í þá daga var Almannavegur hin almenna leið milli Norðurlands og Austurlands. Þá var þetta gróin leið og enn sjást vörður sums staðar. Síðar var ferjan færð norðar að Ferjuási og loks norður fyrir Grímsstaði á Fjöllum. Vegna landrofs er hraunið orðið naktara en það var áður og því orðið erfitt fyrir hesta.

Í Ljósvetningasögu segir: “Skal Þorsteinn og vér fimm saman fara Almannaveg vestur til [Vaðlaþings], en flokkurinn allur annar skal ríða fyrir ofan Mývatn [Biskupaleið um Ódáðahraun] til Króksdals og Bleiksmýrardals og svo fyrir neðan heiði.”

Förum frá Ferjuhyl á Jökulsá á Fjöllum suðaustan undir Ferjufjalli. Höldum norður með fjallinu austanverðu og norður fyrir það í Grafarlönd. Þar förum við yfir Grafarlandaá og síðan norðvestur yfir suðurenda Fremstafells og fyrir vestan Miðfell að Vörðukambi við Útigönguvegg. Þaðan áfram til norðvesturs fyrir norðaustan Veggjabungu. Áfram suðvestur í Þrengsli milli Búrfells að suðvestanverðu og Vestari-Skógarmannafjalla að norðaustanverðu. Þar förum við norður um Þrengsli og út um þau til vesturs fyrir norðan Búrfell og sunnan Olíufjall. Þaðan förum við áfram til vesturs fyrir norðan Hvannfell og vestur yfir jeppaveg, sem liggur suður í Bláhvamm og Heilagsdal. Við höldum áfram til vesturs fyrir norðan Villingafjall á jeppaslóð vestur að þjóðvegi 1 við Garð í Mývatnssveit.

60,0 km
Þingeyjarsýslur

Erfitt fyrir hesta

Nálægir ferlar: Öskjuleið.
Nálægar leiðir: Biskupaleið, Veggjafell, Heilagsdalur, Bláhvammur, Hverfjall.

Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort