Frá Skarðsá í Sæmundarhlíð að Syðra-Skörðugili. +
Förum norðaustur yfir hálsinn milli Skarðsár og Syðra-Skörðugils.
3,3 km
Skagafjörður
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Ingimar Ingimarsson
Frá Skarðsá í Sæmundarhlíð að Syðra-Skörðugili. +
Förum norðaustur yfir hálsinn milli Skarðsár og Syðra-Skörðugils.
3,3 km
Skagafjörður
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Ingimar Ingimarsson
Arabíska vorið reyndist vera haust. Ríkisstjórn Mubarak í Egyptalandi var gjörspillt, en ríkisstjórn á vegum Sisi er hálfu verri. Herforingjar rupla ríkissjóð, efnahagur landsins er í rúst, hálf þjóðin í verkfalli og þúsundir sæta pyndingum. Sýrland er varla nokkuð nema samfelld rúst. Assad forseti verður þar síðasti borgarinn, aleinn eftir í eigin rústum. Líbýa er meiri spurning, en ljóst er þó, að vorið þar reyndist ekki sú breyting, sem búist var við. Geðbilaðir vildarfurstar Ólafs Ragnars sitja á gulli við Persaflóa og senda olíufé til sérhvers, sem vill stunda hryðjuverk á villutrúarfólki.
Landslög segja: „Almenningi er heimil för um landið og dvöl þar í lögmætum tilgangi.“ Umferðarréttur fólks hefur frá alda öðli verið hornsteinn í lögum landsins. Nú hefa nokkrir aðilar reynt að hindra réttinn. Hafa sett upp hlið og tollheimtumenn. Það er ólöglegt, hvað sem sýslumaður á Selfossi trúir, hann hefur ætíð verið ómarktækur. Ragnheiður Elín Árnadóttir ráðherra á að vernda fólk gegn ofríki, en gerir ekki. Klúðrar málinu með andvana fæddum náttúrupassa, sem á að taka gildi síðar og allir eru á móti. Staðreyndin er einfaldlega, að hún hefur hvorki dug né vit til að gegna embætti ráðherra.
Fyrir ári lofuðu bófaflokkarnir kjósendum gulli og grænum skógum. Framsókn nefndi „300 milljarða“ „strax“. Eftir kosningar var teygt á straxinu. Fyrst fært fram á haustið og síðan á heimsmetsfundinn í Hörpu. Þar var fjölyrt um „reiknivél“ í næstu viku. Og nú er aftur að koma fram á vor og komið er nýtt met í skotskífuna. Það er „stærsta upplýsingaverkefni“ Íslandssögunnar. Senn nálgast erfiðar kosningar og þá verður fundið upp nýtt heimsmet. Straxið verður hins vegar teygt fram yfir kosningar. Samt verða þá 70.000 fábjánar tilbúnir að trúa á nýtt „strax“ frá hinum sérstæða og einbeitta loddara.
Frá Skarði á Skarðsströnd um Skarðið að Búðardal á Skarðsströnd.
Á 18. öld var Skarðið fjölfarin leið, enda var það þá vel gróið þéttum skógi. Nú er allur skógur horfinn og gatan orðin grýtt. Þannig hefur farið fyrir mörgum skemmtilegum reiðgötum á landinu. Í Skarðinu miðju er dys og varða, sem heitir Illþurrka. Þar er kona Geirmundar heljarskinns sögð vera heygð. Bær þeirra var á svipuðum slóðum og Skarð. Rétt ofan við Skarð er Andakelda, þar sem Geirmundur er talinn hafa fólgið dýrgripi sína. Skarð var öldum saman eitt allra mesta höfuðból landsins. Þar bjó Björn ríki Þorleifsson hirðstjóri og síðan ekkja hans Ólöf ríka á síðari hluta 15. aldar. Um skeið var verzlunarstaður í fjörunni, Skarðsstöð.
Förum frá Skarði austur Skarð og niður í Búðardal. Þar beygjum við til norðurs eftir veiðivegi og fylgjum honum út á þjóðveg 590 við Búðardalsá.
6,3 km
Snæfellsnes-Dalir
Nálægar leiðir: Búðardalur, Hvarfsdalur, Skeggaxlarskarð.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort
Frá Gljúfurá við Grísatungu á Mýrum til Langár við Rauðukúlu.
Skarðheiðarvegur vestari er gömul skreiðarkaupaleið, sem var farin úr uppsveitum Borgarfjarðar er bændur sóttu skreið út undir Jökul í skiptum fyrir búvörur. Í Heiðarvígasögu er sagt frá Þórhalla bónda á Jörfa og för hans um Skarðheiðarveg með allt sitt hyski og hafurtask á níu klyfjahestum. Hann var að flýja undan yfirgangi Víga-Styrs. Sá sat hins vegar fyrir Þórhalla í heiðarbrekkunum og felldi hann.
Förum frá eyðibýlinu Grísatungu við Gljúfurá. Síðan upp með ánni sunnan við Staðartungu. Þegar við komum að Langá, förum við vestur yfir hana að Rauðukúlu.
8,3 km
Borgarfjörður-Mýrar
Skálar:
Fjallakofinn: N64 45.463 W21 51.351.
Nálægir ferlar: Hábrekknavað, Jafnaskarð, Sópandaskarð, Hraundalur.
Nálægar leiðir: Hrosshyrna, Klif, Langavatn.
Skrásetjari: Kortavefur LH
Heimild: Kortavefur LH
Frá Sæbóli í Aðalvík um Skarðadal að Sléttu á Sléttunesi.
Förum frá Sæbóli suðaustur með Lækjarfjalli, sunnan við Staðarvatn og síðan suður Skarðadal. Þaðan förum við vestsuðvestur fyrir sunnan Teistavatn um Teistann í 280 metra hæð og um Garðanesgil niður að Sléttu.
8,7 km
Vestfirðir
Skálar:
Sæból: N66 20.596 W23 06.155.
Nálægar leiðir: Sléttuheiði, Slétta, Aðalvík.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort
Frá Skjöldólfsstöðum í Breiðdal um Skammadalsskarð að Fossgerði í Berufirði.
Förum frá Skjöldólfsstöðum suður Skammadal og upp dalbotninn suður í Skammadalsskarð milli Hrossatinds að vestan og Kjalfjalls að austan. Skarðið er í 650 metra hæð. Síðan förum við suður og niður í Krossdal og suður eftir dalnum að Fossgerði.
10,1 km
Austfirðir
Nálægar leiðir: Reindalsheiði, Berufjarðarskarð, Fagradalsskarð, Krossskarð.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins
Frá Skammá við Arnarvatn að Kjalvegi við Áfanga suðvestan Blöndulóns.
Skagfirðingavegur lá upp frá Gilhaga í Skagafirði. Skreiðarferðir fóru Skagfirðingar suður Stórasand. Í Mælifellshnúk er stór fönn í hestlíki lengi fram eftir vori. Þegar hesturinn var rofinn um bóg töldu menn óhætt að ríða Skagfirðingaveg um Stórasand. Í Ferðabók sinni (1791-1797) nefnir Sveinn Pálsson ferð um Stórasand 2. október. Þeir hrepptu storm og hrakviðri, enda var snjór nýleystur. Hestarnir sukku í aurbleytu næstum upp í hné. Þeir höfðu lagt af stað kl.11 um morguninn en kl. hálf níu um kvöldið voru þeir komnir í Tjaldhól við Skammá sem rennur í Arnarvatn mikla. Rokið var svo mikið, að þeir gátu með engu móti tjaldað. Þess í stað notuðu þeir tjaldið fyrir ábreiðu, en voru að öðru leyti óvarðir fyrir regni og stormi. Þetta veður hélzt alla nóttina. Við Skammá orti Jónas Hallgrímsson: “Og undir Norðurásnum / er ofurlítil tó / og lækur líður þar niður / um lágan hvannamó.”
Förum frá Skammá austnorðaustur slóð um Stórasand, fyrst fyrir norðan Bláfell, þar sem við komum að fornum Ólafsvörðum, sem hlaðnar voru sér til hita af Ólafi biskup Hjaltasyni og mönnum hans um miðja sextándu öld. Áfram höldum við austnorðaustur um Beinakerlingu að Grettishæðarvatni og síðan að Grettishæð. Þar greinast leiðir. Okkar leið liggur norðaustur Skagfirðingaveg. Við förum til norðausturs fyrir sunnan Svínafell og norðaustur um Öldur, sem sagðar eru átján talsins eins og segir í vísuhelmingnum: “Átján öldur undir Sand / eru frá Sauðafelli”. Síðan norður fyrir Sauðafell að reiðslóð, sem liggur stutta leið norður að fjallaskálanum Áfanga. Hin forni Skagfirðingavegur lá síðan áfram austur yfir, þar sem nú er suðurendi Blöndulóns og sameinaðist Kjalvegi við Galtará.
34,5 km
Húnavatnssýslur
Skálar:
Áfangi: N65 08.951 W19 43.744.
Nálægir ferlar: Suðurmannasandfell, Arnarvatnsheiði, Fljótsdrög, Bláfell, Sandkúlufell.
Nálægar leiðir: Stórisandur, Grímstunguheiði, Öldumóða.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Útivistarkort
Frá Höfðabrekku til Hrífuness í Skaftártungu.
Gömul þjóðleið. Ekki er mikið um landslag á leiðinni, bara grár sandurinn, en í fjarlægð sést til fjalla. Ef eitthvað er að veðri, er þetta skyldureið, en ekki sportreið. Í sólskini og hita villa hillingar um fyrir fólki, sem heldur, að styttra sé í áfangastað en raun ber síðan vitni um. Þetta er alvöru eyðimörk.
Byrjum við þjóðveg 1 austan brúar á Múlakvísl austan Höfðabrekku. Frá Múlakvísl fylgjum við slóð norðaustur í átt að austurodda Hafursey og þaðan áfram beina línu norðaustur í Skaftártungu. Við förum yfir Þverkvíslar og Loðinsvíkur að Hólmsá, þar sem við förum yfir á brú við Hrífunes.
27,2 km
Skaftafellssýslur
Skálar:
Hafursey : N63 30.900 W18 44.080.
Nálægir ferlar: Höfðabrekkuheiði.
Nálægar leiðir: Mýrdalssandur, Álftaversleið, Arnarstakksheiði.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins
Ýmis vöð á Skaftá.
Svonefndir vatnahestar voru eftirsóttir í nágrenni stórfljóta fyrr á öldum. Oftast voru þetta stórir og rólegir hestar sem stigu upp í strauminn. Menn höfðu svo viðbótaraðferðir við að velja hesta. Vatnastingur var talið tákn um traustan vatnahest. Það er sveipur í hári hests aftan við kverkina. Væri hann báðum megin, var sagt, að vatnastingurinn væri í gegn. Trú manna var, að ekki færist maður í vatni af hesti, sem hefði vatnasting gegnum hálsinn. Ferðir um hættuleg vöð voru örlög fyrirmanna allar aldir fyrir öld brúa. Í öllum árum fórust einhverjir. Og margir fleiri lentu í hremmingum á vöðum.
Fyrir öld brúa urðu hestar að vera vel syndir, þegar í harðbakkann sló á erfiðum vöðum. Eða þegar menn vildu stytta sér leið. Skaftfellskir hestar, einkum úr Hornafirði og Öræfum, voru eftirsóttir fyrir einni öld. Kallaðir vatnahestar. Sumir hestar eru svo djúpsyndir, að hættulegt er að sitja þá. Aðrir synda hátt í vatni og eru þægilegir ásetu við þær aðstæður. Einstaka hestar leita botns í sífellu og hoppa því á sundinu. Ég sá einn hoppa þannig í Holtsós. Þeir eru beinlínis hættulegir. Hlutverk mannsins á sundreið er að vera farþegi á baki, standa í ístöðunum og hanga að öðrum kosti í faxinu.
Farið var yfir Skaftá á fimm stöðum, hjá Skaftárdal, Heiði, Hólmi, í Ásgarðshólum og yfir Landbrotsvötn í heild austur af Uppsalahálsi í Landbroti. Eldvatnið hjá Svínadal var ferjuvatn. Yfir Eldvatnið í Meðallandi var farið á ferju hjá Fljótum eða á vaði nálægt Feðgum. Yfir Geirlandsá var farið austur af Geirlandi. Yfir Breiðbalakvísl var farið vestur af Breiðabólstað eða austan við Keldunúp. Tvær leiðir lágu síðan austur, önnur með Síðufjöllum og hin um Tögl og austur sandana. Fara þurfti fyrir Eldvatnstanga á leiðinni austur frá Teygingalæk. Nokkur vöð voru á Hverfisfljóti. Nokkru fyrir vestan brúna er Eldkróksvað og lá að því vörðuð leið um hraunið, Eldkróksgata. Nokkru ofar er Trjábraut og enn ofar er Sauðavað. Algengasta vaðið var sunnar, fyrir vestan Hvol.
2,7 km
Skaftafellssýslur
Erfitt fyrir hesta
Ekki fyrir göngufólk
Nálægar leiðir: Flosavegur, Holtsdalur, Laki.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins
Frá Skaftafelli um Bæjarstaðaskóg að Sæluhúsakvísl.
Fá þarf leyfi þjóðgarðsvarðar til að fara með hesta þessa leið. Gönguleiðin er sýnd á kortinu, en reiðleiðin er á aurunum neðan við Skaftafellsbrekkur, yfir varnargarð og upp með Morsá. Ekki er lengur farið yfir Skaftá á jökulsporði, því að áin rennur með jökuljaðri vestur í Sandgígjukvísl.
Bæjarstaðaskógur er ein af perlum landsins með gömlu, hávöxnu og beinvöxnu birki. Nafnið bendir til, að þar hafi verið bær fyrr á öldum.
Byrjum hjá þjóðvegi 1 við Skaftafell í Öræfum. Förum til norðvesturs um þjónustumiðstöðina í Skaftafelli upp að brekkurótum. Síðan norður á Bölta og þaðan vestan í fellinu, að Morsá undir Skerhóli. Þaðan förum við vestur sandinn norðan við Skeiðará í Hamragilsaxlir. Síðan utan í Jökulfelli inn í Hamragil. Út á jökulsporðinn yfir Skeiðará og til suðausturs niður á Skeiðarársand. Að lokum suður sandinn að vegi 1 austan við Sæluhúsakvísl.
17,9 km
Skaftafellssýslur
Nálægar leiðir: Flosavegur.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort
Frá botni Hvalfjarðar að Sjónarhóli eða áfram að Vatnshorni í Skorradal.
Leiðin er öll vörðuð og stikuð. Áður fyrr var síld veidd í Hvalfirði. Þegar í fornöld hétu göturnar þessu nafni. Hólmverjar fóru Síldarmannagötur að Hvammi í Skorradal og stálu þar yxn Þorgrímu smiðkonu og ráku suður á hálsinn. Uxarnir snéru hins vegar á Hólmverja vegna fjölkyngi Þorgrímu og komust aftur heim í Hvamm. Frá þessu er sagt í Harðar sögu og Hólmverja. Gamlar vörður hafa verið endurreistar, svo að leiðin er greið og auðrötuð. Örnefnin Löngugötugil og Vegagil innan við Vatnshorn í Skorradal minna á þessar áður fjölförnu götur. Mikið útsýni er af fjallinu til allra átta.
Förum frá botni Hvalfjarðar rétt norðan við ós Botnsár um sneiðinga norður á fjallið Þyril, öðru nafni Selfjall. Förum vestan við Brunnárgil með Paradísarfossi og upp í Reiðskarð í 200 metra hæð. Síðan um fornar og greiðar reiðgötur til norðvesturs upp á fjallið í 390 metra hæð. Þaðan förum við til norðnorðausturs eftir fjallinu um Grjóthlíð, Árnahlíðar og Nyrðra-Þvergil. Þaðan norður fyrir botn Grafardals á Sjónarhól og síðan milli Bæjargils að austan og Stöðugils að vestan niður að Vatnshorni í Skorradal.
9,8 km
Borgarfjörður-Mýrar
Nálægar leiðir: Sjónarhóll, Mávahlíðarheiði, Teigfell, Skorradalur, Kúpa.
Skrásetjari: Kortavefur LH
Heimild: Kortavefur LH
Frá Sílalæk um Laxá og Aðaldalshraun.
Byrjum á þjóðvegi 852 við afleggjara að Sílalæk. Förum norðvestur afleggjarann og áfram austur að þjóðvegi 85 í Aðaldal við Laxá. Yfir þjóðveginn og síðan suður með Laxá að mótum þjóðvega 85 og 852 í Aðaldal.
10,7 km
þingeyjarsýslur
Nálægir ferlar: Hvammsheiði.
Nálægar leiðir: Sandsbæir.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Herforingjaráðskort
Frá Kjalvegi yfir Jökulfall í Sigvaldakróki til Fosslækjarvers á Hrunamannaafrétti.
Önnur höfuðleið þeirra ferðamanna af Kili, sem vildu fara ofan í Hreppa. Hin leiðin er á vaði yfir Jökulfallið við brúna á Hvítá við Bláfell. Nú er jafnan farið um brú á Jökulfalli á vegi í Kerlingarfjöll.
Byrjum við þjóðveg 35 á Kili við Skútaver á móts við Mosfell handan Jökulfalls. Förum suðaustur um verið að Jökulfalli og yfir það á vaði í Sigvaldakróki. Austan ár förum við síðan til suðurs fyrir vestan Mosfellsháls og austan Húnbogaöldu að fjallaskálanum í Fosslækjarveri.
10,0 km
Árnessýsla
Ekki fyrir göngufólk
Skálar:
Fosslækur: N64 34.524 W19 36.144.
Nálægar leiðir: Grjótá.
Skrásetjari: Jónas Kristjánsson
Heimild: Árbækur Ferðafélagsins
