Vandamál mannlífsins eru svipuð í Kópavogi og á meginlandi Evrópu. Menn eru ósammála um allt milli himins og jarðar, en sum mál eru hlaðin meiri tilfinningum en önnur. Svo er um kirkjubyggingu á Víghóli í Kópavogi og nýja stjórnarskrá fyrir Evrópusamfélagið.
Þótt heilu og hálfu þjóðirnar sitji fyrir framan sjónvarp og horfi á flokkaíþróttir, þar sem eitt mark ræður sigri og ósigri, eiga menn erfitt með að sætta sig við eins marks eða eins prósents mun í atkvæðagreiðslum. Menn leita langsóttra ráða til að ómerkja niðurstöðuna.
Svo virðist sem áköfustu stuðningsmenn kirkjubyggingar á Víghól séu að ræða um, hvernig kjósa megi með nýjum og nýjum hætti, unz fengin er niðurstaða, sem gerir kleift að byggja kirkju á þessum stað. Þetta viðhorf er í senn hvorki kristilegt né lýðræðislegt.
Svipuð viðhorf voru til skamms tíma hjá ráðamönnum Evrópusamfélagsins. Þeir neituðu að horfast í augu við lögformlegar afleiðingar af ósigri hinnar nýju Maastricht-stjórnarskrár í þjóðaratkvæðagreiðslu í Danmörku og hafa verið að leita annarra leiða.
Samt er deginum ljósara, að eldri Rómar-stjórnarskrá Evrópusamfélagsins verður ekki breytt í nýja Maastricht-stjórnarskrá, nema öll þátttökuríki samfélagsins samþykki það. Danir hafa hafnað og Maaastricht er fallið mál. Þetta var afar lengi að síast inn í kollana.
Ábyrgðarmenn Maastricht-stjórnarskrárinnar í Danmörku, með Poul Schl”ter forsætisráðherra og Uffe Ellemann-Jensen utanríkisráðherra í broddi fylkingar hafa reynt að finna leið til að hafa nýja þjóðaratkvæðagreiðslu með breyttum eða lítillega hliðruðum hætti.
Bak við stefnu þeirra er sú hugsun, að þeir viti sjálfir betur en hinir, hver niðurstaðan eigi að vera og að hún skuli nást með einhverjum hætti, hvað sem hver atkvæðagreiðsla segir. Hið sama er nú uppi á teningnum hjá einstökum safnaðarnefndarmönnum í Kópavogi.
Í Evrópu eru menn farnir að átta sig á, að þessi hugsun gengur ekki upp. Mitterrand Frakklandsforseti blés skyndilega til þjóðaratkvæðagreiðslu í Frakklandi um Maastricht-stjórnarskrána til að sýna fram á, að fjölmenn þjóð styddi hana með yfirburða meirihluta.
Þessi tilraun til að rétta Maastricht-stjórnarskrána við tókst að því leyti, að meirihluti Frakka studdi hana. Það var lítill meirihluti, svipaður og í Kópavogi, en hann gildir. Hann veldur því, að ráðamenn Evrópusamfélagsins geta reynt að blása lífi í Maastricht.
En í millitíðinni hafa ráðamenn í Evrópu komizt að raun um, að í löndum, þar sem ekki fer fram þjóðaratkvæðagreiðsla, eru skoðanir manna afar skiptar um ágæti Maastricht-stjórnarskrárinnar. Í Bretlandi yrði hún vafalaust felld og ef til vill einnig í Þýzkalandi.
Ráðamenn þessara ríkja og Evrópusamfélagsins eru að átta sig á, að ekki þýðir að knýja fram meiri samruna Evrópuríkja en borgarar ríkjanna vilja fallast á. Þeir verða að sætta sig við að hægja á ferðinni og meta betur, hvað fólkið í löndum þeirra sættir sig við.
Núverandi biskup og fyrrverandi biskup á Íslandi, dómprófastur og aðrir ráðandi kirkjunnar menn verða einnig að endurskoða, hvort þeir eigi að vera að ýta á eftir vonleysismáli, sem klýfur heila sókn í herðar niður og getur aldrei orðið íslenzkri kirkju til annars en ama.
Af þessu má ráða, að einnig er óviturlegt að gerbreyta ríkjandi ástandi, nema traustur meirihluti sé að baki. Sá meirihluti er hvorki um Maastricht né Víghól.
Jónas Kristjánsson
DV
